Pewne zasady dotyczące organizacji pracy i osiągania sukcesów słyszysz tak często, że wydają Ci się wyświechtanymi frazesami.
A może jest po prostu tak, że działają, i nie ma potrzeby ich inaczej definiować?
Spróbuj zaakceptować oczywiste – obiecujemy, że będzie trudno.
Metoda SMART została zakreślona jako sposób przygotowania planów i określania celów. Zetkniesz się z nią zarówno w poradnikach dotyczących zarządzania przedsiębiorstwem, planowania kariery zawodowej, coachingu, rozwoju osobistego, treningu fizycznego, przygotowywaniu wypraw… To już wiesz, więc nie kontynuujemy wyliczenia. Szczególnie, że te same zasady pewnie próbował Ci przekazać mądry dziadek, który żadnej z tych książek nie czytał i do analogicznych wniosków doszedł własnym doświadczeniem.
Jeśli Nie Wiesz Czego Chcesz, Dostaniesz To Czego Nie Chcesz!
Nie możesz zrealizować żadnego celu, jeśli nie potrafisz go nakreślić, a potem ocenić czy faktycznie został zrealizowany. Metoda SMART służy wyznaczaniu sobie celów i zadań w taki sposób by maksymalnie ułatwić ich realizację i pozwolić Ci skoncentrować się na zadaniu.
SMART nie zastępuje pracy, jaką włożysz w osiągnięcie swoich celów, bez wątpienia jednak pozwala Ci zaoszczędzić mnóstwo energii, która normalnie zostałaby zmarnowana by szukać odpowiedniego rozwiązania na ślepo.
Zasady opisane w tej metodzie są na tyle intuicyjne, że planując na spokojnie, prawdopodobnie korzystasz przynajmniej z części z nich. W swojej surowej wersji mogą posłużyć jako szablon do planowania pod presją czasu. W dłuższej perspektywie pozwalają tę presję usunąć.
Dla kogoś chaotycznego lub przyzwyczajonego do słuchania poleceń, brak umiejętności planowania może być największą przeszkodą w osiąganiu sukcesu (zawodowego, hobbystycznego, towarzyskiego, sportowego).
Dla nich właśnie powstała prosta, intuicyjna formuła SMART. I bez względu na to jakiego autora byśmy nie wskazali – on jej nie wynalazł. Tylko zapisał to co ludzie umiejący planować wiedzieli od dawna.Czas jest wartością bezcenną.
Metoda Smart w Praktyce – Jakie To Ma Znaczenie Dla Ciebie?
Angielskie słowo smart oznacza – mądry, bystry, pomysłowy, sprytny. Jest nacechowane pozytywnie, choć podobnie jak polskich odpowiedników można użyć go ironicznie. Przeważnie jednak kojarzy się dobrze. Dzięki temu, że składa się tylko z 5 liter, w dodatku bardzo popularnych w języku angielskim, łatwo wykorzystać go jako skrót.
W tym wypadku SMART oznacza
S – Simple (prosty)
M – Measurable (mierzalny)
A – Achievable (osiągalny)
R – Relevant (istotny)
T – Timely defined (określony w czasie, teminowy)
Angielskie słowo dało się też dopasować jako skrót do polskiej, nieco zmienionej wersji SMART.
S – Szczegółowy
M – Mierzalny
A – Atrakcyjny
R – Realistyczny
T – Terminowy
Jak widzisz nie wszystkie punkty się zgadzają i nie wynika to jedynie z braku odpowiednich słów w języku polskim. Znalazłyby się, gdyby były konieczne. Nasza kultura jednak nie jest identyczna z amerykańską i polskie zamienniki mają także swój sens. Poza tym w wersji angielskojęzycznej występuje też SMART, w którym:
A – Ambitious (ambitny)
R – Realistic (realistyczny)
Co Znaczą Te Skrótowe Opisy?
Simple – Prosty, ale czy do osiągnięcia? Niekoniecznie. Przede wszystkim prosty do zapisania i zrozumienia. Cel spełnia wymaganie simple jeśli inna osoba na podstawie samych zapisanych słów, nawet nie znając ich autora rozumie do czego ów autor dąży.
Schudnąć – Cel jest prosty, nie spełnia jeszcze pozostałych wymogów SMART, i musi zostać przez nie dookreślony, ale bez wątpienia jest prosty.
Być jak Batman – Cel trudny do zdefiniowania. Czytelnik nie wie czy to znaczy nosić pelerynę, czy może walczyć z przestępcami? A może stracić rodziców w dzieciństwie?
By sprawdzić czy twój cel jest prosty zapisz go w 1-2 zdaniach.
Measurable – Mierzalny czy dający się odnieść to jakiejś skali. Najlepiej jeśli możesz sprowadzić swój cel do liczb, ale może to być też jasno określona różnica między stanem obecnym, a tym po zrealizowaniu celu.
Napisać artykuł o objętości 10 000 zzs – cel zdecydowanie mierzalny i określony liczbowo,
Znaleźć partnerkę na bal – cel mierzalny w systemie 0-1 (masz partnerkę lub jej nie masz),
Być bardziej zajebistym – cel nie mierzalny póki nie wymyślisz jakiejś skali „zajebistości”, co może już być celem samo w sobie.
Konkretne wymagania zależą jedynie od Ciebie, ważne jest określenie jasnej granicy, po której przekroczeniu zyskasz pewność, że cel został wykonany.
Achievable – Osiągalny, a więc taki, który choćby teoretycznie możesz osiągnąć. Nie bój się marzeń, planów bardzo ambitnych czy wymagających, ale unikaj takich, przy których od razu wiesz, że są nierealne. Ocena oczywiście jest subiektywna. Cliff Young uznał, że przebiegnięcie 875 kilometrowego ultramaratonu w wieku 61 lat jest możliwe, chociaż najlepsi atleci świata pukali się w głowę. Przebiegł. Wygrał. Pobił rekord. Dlatego trudno powiedzieć co jest realistycznym celem.
Prawdopodobnie nie uda Ci się pokonać praw fizyki, poza tym to czy cel jest realistyczny zależy głównie od tego czy tak sądzisz.
Pojechać na Czukotkę – osiągalny
Zjeść Słońce – raczej nie, chyba że jesteś Galaktusem
Relevant – Istotny, oczywiście dla Ciebie. Nie chodzi o to, że nie możesz osiągnąć celów, które są dla Ciebie bez znaczenia, ale po co tracić na nie czas? Możesz wytrwale pracować tylko nad takimi celami, których osiągnięcie da Ci satysfakcję lub poprawi twoją sytuację. Na przykład pracujesz i starasz się awansować ponieważ istotne jest dla Ciebie zdobycie środków na utrzymanie rodziny. Wyprawiasz się w góry Kaukazu, ponieważ istotna jest dla Ciebie satysfakcja ze zdobycia szczytu i przygoda. To kolejny aspekt metody SMART, który jest bardzo subiektywny.
Timely defined – Zdefiniowany w czasie, lub inaczej terminowy, ograniczony terminowo. Musisz dać sobie czas, po którym ocenisz czy udało Ci się zrealizować cel. Określ go możliwie najdokładniej. Dlaczego? Bo inaczej będzie kusić Cię, żeby odłożyć realizację planu w nieskończoność. Termin działa motywująco, a taki, który ustalasz sobie samodzielnie powinien być bezwzględnie dotrzymany.
Zbudować dom – Fajnie, tylko kiedy? Dziś, za rok, dziesięć lat? Jeśli wierzysz w reinkarnację, to może w przyszłym wcieleniu?
Zbudować dom do końca 2017 roku – Konkret. Zdefiniowany w czasie co do dnia. Zaprosisz na parapetówkę w styczniu 2018?
Atrakcyjny – Występuje w polskiej wersji SMART i w pewnym sensie zastępuje słowo Relevant (istotny). Przymiotnik pojawił się jednak nieprzypadkowo, a autor, który go dodał dobrze znał naszą mentalność. W USA gdzie zgodnie z modą na proste formuły ułatwiające życie, SMART zrobiło największą karierę, jeśli coś jest atrakcyjne to z pewnością jest również istotne.
W Polsce długo te dwa określenia traktowane były jako odrębne, a nawet sprzeczne. Dlatego w polskim SMART musiało się pojawić słowo „atrakcyjny” zamiast na przykład „ambitny”. Bez wątpienia wybierz atrakcyjny cel, a więc taki który, gdy go osiągniesz, sprawi Ci radość.
Szczegółowy – A nawet bardziej jeszcze precyzyjny. W języku potocznym używamy mnóstwa wyrażeń niedookreślonych. Bardzo się nam przydają, ale trochę utrudniają realizacje zadań, ponieważ je rozmywają. Dochodzi do tego również myślenie „Jakoś to będzie”, które w zachodnim sposobie planowania jest nie do pomyślenia. U nas jest czasami celowe – w końcu uwzględnia chaos jaki napotkamy, ale niestety również spowodujemy działając bez określonego planu. Angielska wersja simple jest lepsza, ale im lepiej dookreślisz swój plan tym większa szansa, że go zrealizujesz.
Dodatkowy, ciekawy artykuł nawiazujący do organizacji czasu znajdziesz w tym miejscu – > Wykorzystaj Swój Cenny Czas Wolny
Przykład planu SMART
źródło: pracaprzezinternet24.pl
Pojadę w Bieszczady!
Jasne, ale kiedy? I co tam będziesz robić? Pić piwo w Bazie Ludzi Z Mgły czy biec Bieg Rzeźnika? Planując w ten sposób może Ci się nie udać pojechać tam w tym roku, chociaż chcesz tego. Plan może i jest prosty oraz atrakcyjny, ale trochę mu brakuje by się na nim oprzeć.
W dniach 19-24 września wejdę na góry: Krzemień, Halicz, Tarnica, Rozsypaniec, Mała Rawka, Wielka Rawka, Krzemieniec, Kamienna, Hasiakowa Skała i Smerek.
Plan jest Prosty bo bez problemu zrozumiesz co chcę osiągnąć. Mierzalny, ponieważ uda się gdy zdobędę 100% wskazanych szczytów. Osiągalny – w końcu wystarczy mieć sprawne nogi i chęć by ich użyć. Istotny, oczywiście subiektywnie i tylko dla mnie, ale jak najbardziej. Określony w czasie co do dnia. Korzystając z polskiego SMART powinien być również atrakcyjny – i jest bo we wrześniu jest w Bieszczadach wyjątkowo ładnie. Na koniec szczegółowy – wyliczone szczyty w tym wypadku to i tak bardzo dużo informacji.
W tym planie jeszcze nie ma szczegółów (np. pojadę pociągiem do Sanoka, a stamtąd…), ale wystarczy on by zmotywować do ich dopracowania i co najważniejsze, wcielenia w życie.
Pytania pomocnicze
Czasami planując masz trudność z odpowiedzeniem sobie na pytanie czy twój plan jest sprytny, mądry. Możesz wówczas posiłkować się pewnymi pytaniami. Zacznij zawsze od słów Relevant / Istotny / Atrakcyjny.
Odpowiedz sobie:
1. Co przez to osiągnę?
2. Czy faktycznie chcę to osiągnąć?
3. Czy jest inny, prostszy sposób by osiągnąć to samo?
Jeśli potrafisz odpowiedzieć na 1 pytanie, na 2 odpowiadasz twierdząco, a na 3 „nie” lub „nie wiem”, możesz zacząć prace nad planem. W ocenie jego wykonalności (Realistic / Realistyczny / Osiągalny / Achievable) i stopnia trudności pomogą Ci pytania:
1. Jakie masz zasoby (np. doświadczenie) by osiągnąć cel?
2. Jakie przeszkody możesz napotkać?
3. Z kim będziesz realizować swój cel?
4. Czy cel stoi w sprzeczności z twoimi innymi celami?
Teraz pora na dookreślenia szczegółów, a więc terminu, sposobu w jaki zmierzysz czy udało Ci się osiągnąć cel i na koniec na zapisanie tego w prostych słowach.
Masz już plan, który:
- Chcesz zrealizować (bo jest istotny).
- Możesz zrealizować (bo jest osiągalny).
- Możesz przedstawić innym (bo jest prosty).
- Wiesz kiedy się uda (bo jest mierzalny i terminowy)
SMART jako sposób na planowanie jest wyjątkowo intuicyjny. Wiele osób stosuje go nawet nie zastanawiając się nad tym.
Spróbuj go wykorzystać jeśli do tej pory twoje plany nie były dostatecznie sprecyzowane i zdarzało Ci się odkładać ich realizację w czasie bez wyraźnego powodu.
Zapisany cel spełniający wymogi SMART jest dużo łatwiejszy do realizacji. Może istnieje też inna metoda by osiągać to czego się chce. Jeśli znasz ją – podziel się.
